Aby dieta mogła nosić miano zdrowej, powinna być odpowiednio zbilansowana. Oznacza to, że proporcje węglowodanów, białek oraz tłuszczy muszą przybierać określone wartości. To jednak nie wszystko – istotny jest także rodzaj poszczególnych grup produktów. I tak – zaleca się, by węglowodany należały do złożonych, białka miały pochodzenie roślinne (a mniejszej ilości zwierzęce), a tłuszcze pochodziły z grupy wielonasyconych oraz jednonienasyconych. W niniejszym tekście podejmiemy temat wielonasyconych kwasów tłuszczowych, oraz tego, gdzie znaleźć ich najwięcej i w najlepszej jakości.
Czym są tłuszcze wielonasycone?
Tłuszcze wielonasycone to głównie dobrze znane już kwasy Omega – 3 i Omega – 6. Można je znaleźć w wielu produktach. Do kwasów Omega – 3 zaliczamy: kwas linolowy (obecny w oleju lnianym, rzepakowym i sojowym), kwas EPA (w łososiu, dorszu, śledziach, pstrągach), kwas DHA (w oleju rzepakowym, orzechach włoskich, soi, siemieniu lnianym i produktach powstałych na ich bazie). Kwasy Omega- 6 obejmują natomiast: kwas linolowy (olej słonecznikowy, sojowy, oliwa z oliwek, olej kukurydziany, orzechy włoskie), kwas alfalinolowy (olej z wiesiołka) oraz kwas arachidynowy (zawarty w mięsnych produktach). Warto mieć na uwadze, by w diecie przeważał udział kwasu Omega -3. Przewaga kwasu Omega- 6 może być bowiem w dłuższej perspektywie szkodliwa. Oczywiście obecnie łatwo znaleźć na rynku także dobrego sortu margaryny – produkowane na bazie oleju rzepakowego, sojowego, lnianego, słonecznikowego czy kukurydzianego. Taki skład gwarantuje, że dostarczymy organizmowi części z wymaganych składników odżywczych.
Wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Tłuszcze wielonasycone pełnią w organizmie bardzo ważną rolę, są m.in. składnikiem ścian komórkowych. Niezależnie od wieku przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania naszego układu krwionośnego, nerwowego, a także immunologicznego. Kwasy tłuszczowe spożywane zamiast szkodliwych tłuszczy nasyconych oraz trans wspierają też proces obniżania poziomu złego cholesterolu (LDL) we krwi. Dzięki temu maleje ryzyko wystąpienia takich chorób jak miażdżyca i innych obejmujących układ sercowo – naczyniowy. Bardzo ważne jest też, by w diecie dzieci i młodzieży nie brakowało tego rodzaju tłuszczów – zapewniają one prawidłowy wzrost. Spożywane w nadmiarze tłuszcze nasycone natomiast mogą nie tylko prowadzić do rozwoju otyłości, ale też różnego rodzaju chorób. Niedawno wykryto związek niewłaściwie skomponowanej pod kątem udziału tłuszczów diety z ryzykiem zachorowania na raka piersi czy raka gruczołu krokowego. Stąd, warto już dzisiaj profilaktycznie wprowadzić do diety zmiany. Pozornie wykreślenie z jadłospisu znacznych ilości mięsa, zrezygnowanie z masła, przetworzonego jedzenia (nierzadko zawierającego wyjątkowo szkodliwy olej palmowy), czy tłustego nabiału może wydawać się trudne, jednak korzyści, jakie odczujemy w niedługim czasie mogą być niewspółmiernie wysokie w porównaniu z „poświęceniem”.
Jak korzystać z roślinnych wielonasyconych tłuszczy?
Warto pamiętać jednak, że należy z uwagą przechowywać i wykorzystywać tłuszcze wielonasycone – łatwo mogą bowiem stracić swoje prozdrowotne właściwości. Oleje i margaryny trzymajmy z daleka od światła, w umiarkowanej temperaturze. W trakcie gotowania takie tłuszcze szybko jełczeją, toteż warto wykorzystywać margaryny jedynie do
potraw podawanych „na zimno” natomiast piec i dusić dania na oleju rzepakowym, sojowym czy oliwie arachidowej.